B12 ile ilgili önceki yazıma çok kısa sürede çok yorum geldi. Özellikle spirulina distribütorlerinden gelen eleştirileri dikkate alarak önceki yazıdaki hatalı birkaç cümleyi düzelttim ve aşağıda biraz daha detaya giriyorum.
B12 yazısını yazmaktaki tek amacım, B12 hakkında yapılan araştırmalardan öğrendiklerimi merak edenlere de aktarmak.  Ben kendim de spirulina kullanıyorum (hem toz hem de tablet halini), ve araştırma projelerimden bazıları spirulina üzerine. Yani spirulinaya karşı bir duruşum yok.  Bence spirulina süper bir gıda, özellikle de demir açısından.  Ancak benim araştırmalarımdan çıkardığım sonuç, spirulinaya B12 kaynağı olarak güvenmemem gerektiği.  Hamile bir vegan olarak, ve yapılmış onlarca araştırmayı okuyup değerlendirmiş biri olarak B12 eksikliği oluşması riskini bebeğim için göze alamam. Ben bir bilim insanıyım, deyım yerindeyse laboratuvarlarda büyüdüm, şimdi de üniversitede araştırma projeleri yönetiyorum ve halen bizzat laba girip deneyler yapıyorum, neyin nasil üretildiğini, neyin nasıl analiz edildiğini biliyorum, o yüzden B12 takviye tabletlerine güveniyorum.  Bunlarda kullanılan B12, mikroorganizmalar tarafından üretilen ve saflaştırılan ve insanların en yüksek oranda emebildikleri bir B12 türü, ve bu tabletlerin veganlara uygun olanları da var.
Gelen temel eleştiri, Hawaiian Spirulina Pacifica’nin ciğ bir gıda olduğu ve diğer spirulinalardan farklı olduğu, aktif B12 içerdiği yönünde.  Distribütor firmanin sayfasında yayınlanan bilgilerde, aktif B12 içerdiği yazıyor.  Bu miktarın nasil elde edildiği sayfada yazmıyor ama distribütorlerin sağladığı bilgiye göre üç değişik analiz yöntemi kullanılmış. USP metodu (3 gram spirulinada 7 mikrogram B12), mikrobiyolojik analiz (3 gram spirulinada 2,5 mikrogram B12) ve radyoanaliz (3 gram spirulinada 1,2 mikrogram B12). USP metodu en eski yönetmlerden biri, mikrobiyolojik analiz denilen O.malhamensistesti de 1953’te önerilmis (Ford 1953).  Bu iki testte yapılan şey, B12 türevleri içeren gıdadan bir solüsyon hazırlanıyor ve bazı bakterilerin yetiştiği ortama ekleniyor. Bakterilerin büyüme oranına göre de solüsyonun içindeki B12 miktarı hesaplanıyor.  Sorun şu ki, bu bakteriler insanlarin kullanamadığı B12’yi de kullanıp büyüyebiliyorlar. USP metodunda kullanılan bakterilerin güvenilmez sonuçlar verdiği kanıtlanmış durumda.  O.malhamensissonuçlarının ise başka bir bakteriyel analiz sonucuyla birleştirilince aktif B12 için oldukça spesifik olduğu gözlenmiş ve bu yüzden USP metodu yerine kullanılması önerilmiş (Ford 1953). Bu testle ilgili şüpheler duymamın nedeni de, daha ileriki yıllarda yapılan araştırmalar mikrobiyolojik analizlerin hatalı sonuçlar verebileceğini, ve bunların radyoanalizlerle desteklenmesi gerektiğini ortaya koymuş (Herbert 1994, Dagnelie 1991, Dagnelie 1997).   Radyoanaliz sonucunda B12 miktarı 1,2 mikrogram çıkmış.  Doğru bir radyoanaliz yöntemi insandaki aktif B12’yi tespit edebilir, en güvenilir B12 ölçüm metodu şimdilik bu, ancak ne yazık ki çok pahalı ve artık pek kullanılmayan bir yöntem.  Spirulinada aktif B12 saptanması aslında şaşırtıcı değil, önceki raporlarda da aktif B12’ye rastlanmış (Watanabe 1999), ancak sorun teşkil eden noktaya birazdan geleceğim.
O halde  3 gram spirulina başına (yani 6 tablet) 1,2 mikrogram B12 olduğunu düşünelim.  Ama işimiz daha bitmedi. Yine distribütor firmanın sayfasında* B12 miktarının 3 gram spirulina başına (yani 6 tablette) 9 mikrogram olduğu söyleniyor.  USP metoduyla 7 mikrogram dendiğine göre düşük olanı alalım. Yani 7 eksi 1,2 eşittir 5,8 mikrogram aktif olmayan B12. Aktif miktarın neredeyse 5 katı! 9 mikrogram B12 alsaydık ise (9-1,2= 7,8) aktif B12’nin 6,5 katı aktif olmayan B12 türevi demek.  Bu neden önemli? Çünkü aktif olmayan B12’ler, aktif B12’nin bağlanması gereken reseptörlere bağlanıp aktif B12’nin kullanılmasını engelleyebilir. Spirulina kullananlarda B12 eksikliğinin daha erken görüleceğini tahmin eden raporların dayanağı da bu mantık zaten (Herbert 1988, Dagnelie 1991). Ancak bu da bir tahmin, kanıtlanmış bir sey değil. Yine de göz ardı etmemek gerek.  Sonuç olarak, ben hala spirulinaya, Hawaiian Spirulina Pacifica bile olsa, B12 kaynağı olarak sırt yaslayamam.
Spirulina’daki B12’nin doğal bir “kaynak” olduğuna beni inandırabilecek tek şey, B12 eksikliği çeken birinin spirulina ile tedavi edilmesi olur. Öyle bir rapor var, spirulina kullanılmış ve B12 eksikliği devam etmiş. Aslında sonuçları inceleyince B12’nin kan serumundaki seviyesinin spirulina kullandıktan sonra çok ciddi bir miktarda yükseldiği görülmüş, ancak B12 eksikliğinin neden olduğu diğer kan değerlerini (MCV, MCH, vs.) iyileştirmemiş, aksine bunlarda biraz daha bile düşüş gözlenmiş (Dagnelie 1991).  Aşağı yukarı aynı şeyleri gösteren 2000’li yıllarda yayınlanan başka bir rapor daha görmüştüm.  Bu yüzden, daha önce de yazdığım gibi, B12 eksikliğini ölçerken birkaç veriye bir anda bakmak gerekiyor.  Hangi spirulina türünü kullandıklarını yine tam olarak bilemiyoruz ne yazık ki.  Spesifik spirulina türleri üzerine çalışma yapılıp B12 eksikliğini iyileştirebilecek güçte B12 içerdikleri kanıtlanana kadar ben B12 tabletlerine devam ediyorum. Sizin tercihiniz size kalmış.
 
  • Dagnelie P.C. et.al. Vitamin B-12 from algae appears not to be bioavailable. Am. J. Clin. Nutr. 1991, 53, 695-697.
  • Dagnelie, P.C. Comments on paper by Rauma et.al. J Nutr. 1997 Feb;127(2):379
  • Herbert, V. Vitamin B-12: Plant sources, requirements, and assay. Am. J. Clin. Nutr. 1988, 48, 852-858.
  •  Herbert, V. Staging vitamin B-12 (cobalamin) status in vegetarians, Am. Soc. Clin. Nutr., 1994, 59, 1213S-1222S
B12 ve spirulina

Comments

comments

Yeliz Utku B12, vegan beslenme

“B12 ve spirulina” üzerine 10 düşünce

  • B12 eksikligi ile ilgili arastirma yaparken tesadufen yazinizi gordum. Daha onceden beri blogunuzu takip ediyorum. Eskisehirde yasiyorum ve burda tofu ve ozellikle nutritional yeast bulmak imkansiz! B12 eksikligi icin kullandiginiz baska yontemler var mi?

  • Nutritional yeast’i zaten Turkiye’nin herhangi bir yerinde bulmak imkansiz bildigim kadariyla. Ben yurt disindan gelen arkadaslarimdan rica ediyorum. Tofuyu bildiginiz bir organik veya dogal urunler dukkanindan isteyebilirsiniz, getirtebilirler, ozellikle de Everfresh marka zaten salamura seklinde oldugu icin buzdolabinda olmasa bile dayaniyor. Soya sutlerine genelde B12 katilmis oluyor, ama markasina gore B12 miktari degisiyor. Onun disinda takviye etmek isterseniz de Solgar veya benzeri bir markanin B12 tabletini deneyebilirsiniz, veya vegan degilseniz de en sik kullanilan takviye Benexol.

    1. merhaba, b12 vitamini nasıl elde ediliyor? solgar ve benexolde hayvansal içerik var mı? ben çok yeniyim vegan beslenmede, daha önceden aldığım benexol’u kullanmakta kararsızım..ve de soya sütündeki b12 vegan mıdır?..
      Bilgilerinizi paylaştığınız için çok teşekkür ederim…

    2. Merhaba Esra,

      Benexol’un vegan olduğunu sanmıyorum. Solgar’da genelde “veganlar ve vejetaryenler için uygundur” ibaresi oluyor. Soya sütü eğer vegansa, içindeki B12 de vegan olmalı.

  • Yelizcim, bugun Vegan Yaşam grubumuzda da paylaştım bu bilgiyi. Buradan da paylaşmak iyi bir fikir olabilir.

    2.5 senedir et ve tavuk yemiyorum, bu Nisan ayından beri de veganım. Hatta raw vegan/fruitarian besleniyorum. Yani sadece %80 meyve ve %20 çiğ sebze ile.

    30 Nisan’da bir kan testi yaptirmistim ve o zaman b12’im biraz dusuk cikmisti. O gunden sonra hic b12 takviyesi almadim ve sadece haftada en 4 kere içtiğim sebze suyuna tozunu katarak toz spirulina kullandim.

    Bugun tekrar kan testi yaptirdim ve sonuçlara göre b12 seviyem neredeyse 2 katina cikmis! 🙂 188’den 357’ye..

    Güvenerek kullanıyordum spirulinayı ve bende oldukça işe yaradı test sonucumda da görüldüğü üzere. Kendi deneyiminden söylüyorum ki bence spirulina b12 kaynağı olarak rahatça kullanıbilinir.

    Sevgiler
    Gizem

  • Merhaba.ben. yeni yeni vegan olmaya calisan biriyim.benexol kullaniyordum,lakin yukarda yazilanlar aklimda soru isareti olusturdu.benexol hayvansal kokenli mi ,yada olup olmadigini nasil ogrenebiliriz

    1. Benexol hayvansal kökenli değil. Ancak ilaç statüsünde olduğu için hayvanlar üzerinde denenmiş olması gerekiyor. O yüzden ben Benexol’den uzak duruyorum. Alternatif arayınca bulunuyor.

Yorumlar kapalı.